ΟΙ ΠΟΝΤΙΟΙ ΣΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ
Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
Η επανάσταση του 1821 ήταν ο μεγάλος αγώνας της πατρίδας μας, για την αποτίναξη της τούρκικης σκλαβιάς. Οι Πόντιοι συμμετείχαν στον αγώνα αυτό με πολλούς τρόπους. Λίγα όμως γράφτηκαν, για τη συμβολή τους στην επανάσταση. Υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες ότι οι Πόντιοι πολέμησαν γενναία στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Αλλού αναφέρονται με το όνομα «Μαυροθαλασσίτης» και αλλού με το όνομα της καταγωγής τους. Αναφέρονται 17 τέτοια ονόματα, από τον Πόντο. Ο κλεφταρματολός του 1821 Αλέξης Μαυροθαλασσίτης αγωνίστηκε πρώτα στον Πόντο και μετά στην Ελλάδα. Αγωνίστηκε με τους συμπατριώτες του στην Ύδρα (1821) και στην Κρήτη (με 120 παλικάρια). Πολλοί πήγαν στην Ελλάδα να πολεμήσουν τους Τούρκους. Ο γνωστός Βούλγαρος λόγιος Τοντόρωφ αναφέρει κατάλογο αγωνιστών και φιλικών στη Μολδοβλαχία. Ανάμεσα στα 1002 ονόματα υπάρχουν πολλοί Πόντιοι αγωνιστές από την Οδησσό.
Ο ιστορικός της επανάστασης Ιωάννης Φιλήμων πολλά γράφει, για τους Πόντιους αγωνιστές του 1821.
Οι μεγαλύτερες, ίσως, μορφές του 1821 ήταν ο